YÖRÜKLERDE SPOR VE OYUN
Yörüklerin sporunda yarış vardır, yiğitlik vardır, koruma vardır, ahlak vardır. İslam’ın ahlakı, Türklüğün, yiğitliğinin sergilendiği yağlı güreşte, cazgırın, “Kispeti beline, besmeleyi diline, haydi pehlivan meydan yerine!” diye davetinden sonra, koç yiğitler, er meydanı zümrüt çayırda, sıra sıra dizilirler. Cazgır, peygamberimize salâvat getirip, “Allah derman versin.” diye ortaya salınca, pehlivan kıbleye doğru yürür, sağ ayaklarıyla, tek dizle toprağa basıp, toprağa dokunduğu sağ elini dudaklarına ve alnına götürür ve “Topraktan geldik, toprağa gideceğiz.” demek ister.
Birbirlerini kontrol edip, tokalaşıp, kucaklaştıktan sonra başlayan güreş, kıran kırana geçen sürede, biri yenip diğeri yenilince; peşrev çekerken alkışlayan seyirci, bu defa yenilen pehlivanın gururu incinmesin diye, alkışlamaz. Yenen pehlivan da, rakibini yerden kaldırıp, kucaklamadan galip ilan edilmez. Hatta yenen pehlivan küçükse, yendiği kendinden yaşlı pehlivanın elini öper. İşte böyledir, Türk’ün ata sporu güreşin töresi!..
Darıya gelen kargaları kıl iple örülen sallama sapanla taş atıp kovan Yörük, kınalı kekliğin toplu hareket ettiğini, çil kekliğin bir taşta tıpkı karga gibi dört yana dağıldığını bilir. Darı soyarken de darıdaki renkli dişlerin sırasına göre yedili, danalı, Arap gibi simler takıp oyun oynar. Akşam olunca da topraktan yapılan Dontlu ırbığına su doldurulur, kapağına mısır tuğu, püskülü tıkanır, sonra üstüne gazal örtülür. Gece bekletilen su sabahleyin, hoş kokulu olur. Bu anlatmakla olmaz, yalnız içmekle olur. Buna Yörükler tuğ ya da gazal suyu der. Böbrek hastalığına da iyi geldiği söylenir. Yörükler buluştuklarında, her zaman oynadıkları çelik çomak, Amerika’daki golf un atası olan tokala, yıkık, an taşı, yanık, babıç kapma, Arap, çıngırak, cirit hep yiğitliğin temsilidir. Kadınlar da boş durmazlar, kaya göç oynarlar. Göç, kırk taş ile oynanır. Hem, Peygamberimizin kırk kişi olunca, İslami açık açık anlatması ve hicreti, hem de Türklerin Anadolu’ya, hangi engellerle hangi konalgalarda geceleyerek geldiklerini anlatır.
|